Zou Antonin Panenka op het moment dat hij op de zomeravond van 20 juni 1976 de bal met zijn voet beroerde ook maar een klein beetje geweten hebben wat hij nog decennia later teweeg ging brengen en ook maar vermoed hebben dat de manier waarop hij zijn penalty ging nemen een naam zou krijgen die 45 jaar na dato nog steeds tot de verbeelding spreekt? Waarschijnlijk niet, maar toch is het zo. Het bekende stiftje van Panenka is één van de weinige voetbalgerelateerde acties die de naam van de uitvinder draagt.
Het had niet veel gescheeld of de ‘Panenka’ was nooit geboren. In de finale van het EK 1976 kwam Tsjechoslowakije al vroeg op een 2-0 voorsprong en hoewel tegenstander West-Duitsland redelijk snel de aansluitingstreffer maakte stevende Tsjechoslowakije tot de laatste minuut af op de Europese titel. Ware het niet dat Bernd Holzbeiner namens de Duitsers in die laatste minuut (ook toen dus al) de gelijkmaker op het bord liet zetten. Wat volgde was een verlenging. Toen deze beide ploegen niet tot een beslissing dwong, volgde de onvermijdelijke strafschoppenreeks.
Toen beide ploegen vier strafschoppen hadden genomen stond het 4-3 (namens West-Duitsland miste Uli Hoeness). Panenka mocht aantreden voor de vijfde strafschop en de rest is geschiedenis die zelfs bij de niet bovengemiddelde voetballiefhebber op het netvlies staat gebrand. Doelman Sepp Maier koos een hoek, maar Panenka besloot de bal door het midden te stiften, de Tsjechoslowaken Europees Kampioen te maken en dus ook individueel geschiedenis te schrijven.
Een nieuwe techniek was geboren en tot op de dag van vandaag wordt de ‘Panenka’ met regelmatig in zowel geslaagde als mislukte pogingen op alle niveaus nog regelmatig toegepast. Ook op Europees Kampioenschappen. Al kwam daar een geslaagde variant nog maar vier keer voor (klik hier om ze allemala te bekijken). Fransesco Totti was de eerste in 2000. In de halve finale flikte hij Edwin van der Sar dit kunstje in een wedstrijd waar we verder niet over uit zullen wijden. Vier jaar later voegde de Portugees Helder Postiga zich bij het rijtje toen hij de Engelse doelman David James kennis liet maken met deze bewierookte strafschoptechniek. De laatste twee waren in 2012. De Portugese doelman Rui Patricio moest de vernedering bij Sergio Ramos ondergaan in de halve finale tegen Spanje, terwijl een ronde eerder de Italiaanse stilist Andrea Pirlo de Engelse Joe Hart al op het verkeerde been wist te zetten.
Stuk voor stuk zijn deze strafschoppen (overigens allemaal genomen in een beslissende strafschoppen reeks) een groots applaus waard en iedere keer zijn er opnieuw stalen zenuwen nodig. Dat de eerste versie van Panenka zelf gezien het moment (Beslissende strafschop in de finale van het Europees Kampioenschap) en de tegenstander (Regerend Wereldkampioen met keeperslegende Sepp Maier tussen de palen) voor altijd onovertroffen zal blijven lijkt evident. Pas veel later zou Panenka overigens beseffen hoeveel risico hij echt liep. Tsjechoslowakije was destijds een communistisch land en Panenka zou dan ook jaren later laten optekenen dat hij bij het missen van de strafschop op dergelijke wijze weleens in de uraniummijnen had kunnen eindigen.
Het geschiedde dus anders. Benieuwd welke grote held het komende EK een ‘Panenka’ aandurft en vooral: Welke grote keeper deze ultieme vernedering moet doorstaan.
Op de vraag: Onderstaand zien we een aantal duo's die op een bepaalde manier onmiskenbaar aan elkaar verbonden zijn. Welk duo is met een wit vlak afgedekt en welk EK-icoon treffen we helemaal linksboven achter het witte vlak was het goede antwoord: Duo: Fransesco Totti en Edwin van der Sar. EK-Icoon: Antonin Panenka
De vraag werd goed beantwoord door: Thijs Mijnster
Geen opmerkingen:
Een reactie posten